หน่วยข่าวกรองและกองทัพของยูเครนเปิดเผยว่า หน่วยข่าวกรองของรัสเซียพยายามใช้ปฏิบัติการ IO (information operation) ให้ทหารยูเครนยอมแพ้ด้วยการยิง SMS
ตามข่าวบอกว่ารัสเซียตั้งอุปกรณ์โทรคมนาคมในเขต Dnipropetrovsk ของยูเครนเพื่อกระจาย SMS แต่เครื่องถูกควบคุมแบบรีโมทมาจากรัสเซีย อุปกรณ์ชุดนี้เป็นคอมพิวเตอร์ที่ต้องต่อเน็ตรับคำสั่งจากรัสเซีย และเสียบซิมการ์ดของยูเครน 7 ชิ้น เพื่อยิง SMS ผ่านหมายเลขเหล่านี้ รัสเซียใช้วิธีจ้างคนท้องถิ่นติดตั้ง โดยให้เงินตอบแทน 2,000 ดอลลาร์ต่อเดือน
ข้อความที่ส่งผ่าน SMS มีเนื้อหาว่า "ผลลัพธ์ของสงครามชัดเจนแล้ว จงหยุดสนับสนุนผู้นำที่หนีออกไปจากเมืองหลวงได้แล้ว"
Thonny โครงการ Python IDE แบบโอเพนซอร์สเพื่อการศึกษา ใช้งานง่ายมี Python ในตัวพร้อมระบบตัวดีบั๊ก เปิดตัวเวอร์ชั่น 4.0.0b1 โดยประกาศว่าเวอร์ชั่นนี้เป็นเวอร์ชั่นที่อุทิศเพื่อชาวยูเครนที่ต่อต้าน "กองกำลังก่อการร้ายของปูติน" พร้อมกับเพิ่มไอคอนธงชาติยูเครนเพื่อให้ไปร่วมบริจาค
ความเปลี่ยนแปลงทางเทคนิคของเวอร์ชั่นนี้คือการรองรับ Python 3.10 และถอด Python 3.5, 3.6, และ 3.7 ออก เปลี่ยนไบนารีเป็น 64 บิต
Thonny เป็นโครงการที่เกิดมาจากมหาวิทยาลัย Tartu ในเอสโตเนีย และตอนนี้เองก็ดูแลโครงการโดยบริษัท Cybernetica ในเอสโตเนียเช่นกัน ทำให้ผู้พัฒนาโครงการจะมีความผูกพันกับยูเครนมากกว่าโครงการอื่นๆ เป็นพิเศษ
Epic ในฐานะผู้พัฒนาเกม Fortnite ประกาศว่ารายได้ตลอดสองสัปดาห์ในระหว่างวันที่ 20 มีนาคม ถึง 3 เมษายน จะบริจาคสนับสนุนด้านมนุษยธรรมให้กับยูเครน ให้กับหลายองค์กร เช่น Direct Relief, UNICEF, UNWFP และ UNHCR ซึ่ง Fortnite เพิ่งอัพเดตเกม Chapter 3 ซีซั่น 2 ในวันนี้
นอกจากนี้ไมโครซอฟท์ยังประกาศร่วมโครงการดังกล่าว โดยบอกว่ารายได้จาก Fortnite จะนำไปบริจาคเช่นเดียวกัน แต่เป็นองค์กรที่แตกต่างไปจากของ Epic
Epic ยังบอกว่าเงินบริจาคนี้จะส่งมอบโดยเร็วที่สุดเท่าที่ทำได้ โดยจะไม่รอให้เงินรับเข้ามาในแพลตฟอร์มจริง ๆ แต่จะทยอยบริจาคทันทีเมื่อเกิดการทำรายการขึ้นแบบวันต่อวัน
Humble Bundle ออกแพ็กเกจบันเดิลการกุศลช่วยเหลือผู้ประสบภัยในยูเครน โดยรายได้ทั้งหมด 100% ไม่หักค่าใช้จ่ายจะมอบให้องค์กรด้านบรรเทาทุกข์ 4 แห่งในยูเครน
ชุดบันเดิลนี้ชื่อว่า Stand with Ukraine ประกอบด้วยคอนเทนต์กว่า 120 รายการ ทั้งเกม หนังสืออีบุ๊กสำหรับเล่นเกมโรลเพลย์ และชุดซอฟต์แวร์พัฒนาเกมอย่าง GameMaker Studio 2 กับ RPG Maker VX รวมมูลค่าทั้งหมด 2,500 ดอลลาร์
เกมเด่นที่อยู่ในชุดบันเดิลนี้คือ Back 4 Blood, Satisfactory, Metro Exodus, & Fable Anniversary, Max Payne 3, Sunset Overdrive, Quantum Break, This War of Mine, Spyro Reignited Trilogy, Kerbal Space Program, Superhot และเกมอินดี้อีกเป็นจำนวนมาก
PayPal ประกาศแนวทางช่วยเหลือคนในยูเครนเพิ่มเติม ในเรื่องการส่งเงินไปให้คนยูเครน ดังนี้
ที่มา - PayPal
Netflix ประกาศนำซีรีส์ Servant of the People ที่แสดงโดย Volodymyr Zelenskyy ประธานาธิบดียูเครน กลับมาให้ดูกัน
Servant of the People เป็นซีรีส์ปี 2015 แนวล้อเลียนการเมือง ที่ Zelenskyy มารับบทเป็นครูโรงเรียนมัธยม ที่มีโอกาสได้เป็นประธานาธิบดียูเครน หลังซีรีส์นี้ได้รับความนิยมอย่างสูงในยูเครน Zelenskyy จึงตั้งพรรคการเมืองชื่อเดียวกันคือ Servant of the People ลงเลือกตั้งประธานาธิบดีเมื่อปี 2019 และชนะเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดีจริงๆ
ซีรีส์ Servant of the People มีทั้งหมด 3 ซีซัน เท่าที่ลองเช็คดูจาก Netflix ประเทศไทยมีให้ดู 2 ซีซันแรกรวมกัน 46 ตอน (ซีซัน 3 มีเพียง 3 ตอน)
Meta รายงานว่าทางบริษัทสั่งตรวจสอบและลบวิดีโอ Deepfake ของประธานาธิบดี Volodymyr Zelensky บนแพลตฟอร์ม Facebook แล้ว เป็นไปตามกฎของ Facebook ที่ไม่อนุญาตให้มีวิดีโอประเภทนี้บนแพลตฟอร์ม
วิดีโอปลอมของประธานาธิบดี Zelensky นี้ออกแถลงการณ์ในลักษณะขอให้ประชาชนวางอาวุธเลิกต่อต้านทหารรัสเซีย และมีรายงานว่าวิดีโอนี้เผยแพร่ผ่านช่องโทรทัศน์และเว็บไซต์ของสำนักข่าว Ukraine 24 ที่มีรายงานว่าโดนแฮกด้วย
Slack เริ่มตัดบริการลูกค้าในรัสเซีย โดยลูกค้าหลายรายระบุว่าไม่ได้รับการแจ้งเตือนล่วงหน้า โดยบริษัทระบุว่าเป็นความจำเป็นตามกฎหมาย
ตอนนี้ไม่มีข้อมูลว่ามีบริษัทได้รับผลกระทบจำนวนเท่าใดหรือเงื่อนไขลูกค้าที่ถูกตัดบริการเป็นอย่างไรบ้าง ทาง Slack ระบุว่าพยายามติดต่อบริษัทที่ได้รับผลกระทบเท่าที่กฎหมายจะอนุญาตให้ทำได้
ทาง Slack ยังไม่ได้ลบข้อมูลของลูกค้าที่ถูกตัดบริการแต่อย่างใด แต่การบล็อคบริการครั้งนี้ก็ทำให้ลูกค้าล็อกอินเข้าไปดาวน์โหลดข้อมูลออกมาไม่ได้ด้วย หากไม่ได้สำรองข้อมูลภายนอกเอาไว้ก็ต้องรอจนกว่าการคว่ำบาตรจะเปลี่ยนแปลงเท่านั้น
ที่มา - Axios
MongoDB ผู้พัฒนาระบบฐานข้อมูลแบบ NoSQL ยอดนิยมเตรียมตัดบริการ MongoDB Atlas ที่เป็นบริการคลาวด์สำหรับบัญชีผู้ใช้จากรัสเซียและเบลารุส และอีเมลแจ้งเตือนให้ลูกค้ากลุ่มนี้รีบสำรองข้อมูลออกจาก MongoDB ทันทีไม่เช่นนั้นข้อมูลจะหาย
แนวทางนี้ของ MongoDB นับว่าร้ายแรงที่สุดในบรรดาผู้ให้บริการคลาวด์ เช่น AWS ที่ประหยุดรับลูกค้าใหม่เพิ่มเติมเท่านั้น (ไมโครซอฟท์ระบุว่าจะหยุดขายเพิ่ม แต่ไม่ชี้แจงว่าจะทำอย่างไรกับลูกค้า Azure)
Clearview AI เป็นบริษัทเทคโนโลยีสแกนใบหน้าจากสหรัฐ ที่ขายโซลูชันให้หน่วยตำรวจของเมืองต่างๆ ซึ่งมีประเด็นขัดแย้งเรื่องความเป็นส่วนตัว และจริยธรรมของ AI มาแล้วหลายครั้ง
ล่าสุด Clearview AI ออกมาเปิดเผยว่า ได้เปิดระบบสแกนใบหน้าให้กระทรวงกลาโหมของยูเครนใช้งานฟรี เพื่อตรวจสอบตัวตนของทหารหรือสายลับจากรัสเซียที่แฝงตัวเข้ามา รวมถึงตรวจสอบใบหน้าของผู้อพยพชาวยูเครนที่อาจพลัดหลงกับครอบครัว
Roskomnadzor หรือกสทช. รัสเซีย ประกาศบล็อค Instagram ตั้งแต่เที่ยงคืนวันอาทิตย์เป็นต้นไป หลังจากทาง Meta ประกาศนโยบายให้ผู้ใช้ในประเทศที่เกี่ยวข้องสามารถแสดงความเกลียดชังทหารและผู้นำรัสเซียได้
ทาง Roskomnadzor ชี้แจงเหตุผลที่บล็อค Instagram ว่าต้องการดูแลสุขภาพจิตของผู้ใช้ชาวรัสเซียที่จะถูกเหยียดหยามในแพลตฟอร์ม พร้อมกับแนะนำให้เข้าไปดาวน์โหลดภาพที่อัพโหลดไว้ออกมาและหันไปใช้แพลตฟอร์มอื่นที่ของรัสเซียเอง
สำหรับบริการ Facebook นั้นถูกรัสเซียแบนตั้งแต่วันแรกๆ หลังรัสเซียส่งทหารเข้าบุกยูเครน
Brian Chesky ซีอีโอและผู้ร่วมก่อตั้ง Airbnb ออกมาเปิดเผยสถิติว่ามีคนใช้วิธี "จองลม" ที่พักในยูเครนจำนวน 434,000 คืนในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา เพื่อสนับสนุนเงินให้โฮสต์เจ้าของบ้านชาวยูเครนที่ประสบภัยสงคราม คิดเป็นยอดเงินรวม 15 ล้านดอลลาร์
ไอเดียการจองที่พักใน Airbnb เป็นสิ่งที่ลูกค้าของ Airbnb คิดขึ้นกันเอง ส่วนโครงการที่เป็น CSR ของบริษัทคือการจ่ายค่าที่พักระยะสั้นให้ผู้ลี้ภัยชาวยูเครนในประเทศต่างๆ
Chesky ยังโพสต์จดหมายของเจ้าของบ้านในยูเครนที่ต้องลี้ภัยไปเยอรมนี แต่ยังได้รับเงินค่าจองที่พักจากคนทั่วโลก
LINX หรือ London Internet Exchange ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตระดับศูนย์กลาง (IX - Internet exchange) ที่เชื่อมผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตเข้าด้วยกันรายใหญ่ในอังกฤษ ประกาศตัด ISP รัสเซียสองราย ได้แก่ Megafon (AS 31133) และ Rostelecom (AS 12389) ออกจากระบบ
ทาง LINX ระบุว่าตัดบริการเพราะความกังวลทางกฎหมายว่าจะเป็นการทำธุรกิจกับบุคคลที่ถูกคว่ำบาตร
Megafon นั้นเชื่อมต่อกับ LINX ด้วยลิงก์ขนาด 10Gbps ส่วน Rostelecom เชื่อมกับ LINX ด้วยลิงก์ขนาด 100Gbps ผู้ให้บริการทั้งสองรายยังต่อกับ IX อื่นๆ อีกหลายราย เช่น Rostelecom นั้นเชื่อมต่อเข้าเยอรมันและเนเธอร์แลนด์ด้วยลิงก์ขนาดใหญ่หลายร้อยกิกะบิตต่อวินาที
Meta ประกาศผ่อนคลายกฎเรื่องความรุนแรงและการยั่วยุบน Facebook และ Instagram ให้ผู้ใช้งานสามารถโพสต์โจมตี ด่าท่อที่เกี่ยวกับสงคราม ณ ตอนนี้ได้ เช่น โพสต์ด่า Vladimir Putin หรือ Alexander Lukashenko ประธานาธิบดีเบลารุส หรือกระทั่งไล่ให้ไปตายก็ไม่โดนลงโทษ
อย่างไรก็ตามกฎนี้ผ่อนคลายเฉพาะพื้นที่ที่เกี่ยวข้องอย่างรัสเซีย, ยูเครน, ลัตเวีย, ลิทัวเนีย, โปแลนด์, สโลวาเกีย, ฮังการี และโรมาเนีย แต่ก็ถึงแม้จะให้โพสต์ข้อความที่มีความรุนแรง ก็ยังมีข้อจำกัดอยู่ เช่น หากมีการระบุหรือเจาะจงสถานที่ วิธีการที่นำไปสู่การใช้ความรุนแรง รวมถึงหากเป็นการโจมตีบุคคลอื่น จะยังไม่สามารถทำได้
ที่มา - The Independent
กูเกิลประกาศเพิ่มฟีเจอร์แจ้งเตือนการโจมตีทางอากาศ (Air Raid Alerts) ให้กับผู้ใช้สมาร์ทโฟน Android ในยูเครน
ตอนนี้ยังไม่มีรายละเอียดชัดเจน และไม่มีหน้าจอการเตือนภัยให้เห็น แต่รูปแบบน่าจะคล้ายระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหวของ Android โดยกูเกิลบอกว่าใช้ข้อมูลการเตือนภัยทางอากาศของรัฐบาลยูเครน
ก่อนหน้านี้ นักพัฒนาซอฟต์แวร์ยูเครน สร้างแอพเตือนภัยทางอากาศบน Android มาก่อนแล้ว โดยกูเกิลนำมาโชว์ให้ผู้ใช้ Android ดาวน์โหลดกัน แต่รอบนี้คือกูเกิลทำเอง
หลังจากผู้ให้บริการเทคโนโลยีจำนวนมากออกมาแสดงท่าทีกรณีรัสเซีย-ยูเครนกันอย่างต่อเนื่อง ผู้ให้บริการ CDN รายใหญ่อย่าง Cloudflare ก็ออกมาแสดงจุดยืนว่าจะไม่ตัดบริการลูกค้าในรัสเซียแบบเหมาเข่ง แต่จะตรวจสอบความเกี่ยวข้องกับบุคคลที่รัฐบาลตะวันตกสั่งคว่ำบาตรเป็นรายๆ ไป
ความยากคือการคว่ำบาตรรอบนี้เป็นวงค่อนข้างกว้าง ตั้งแต่ผู้เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ต่างๆ ในยูเครน, ธนาคารและสถาบันการเงินหลายแห่ง, รวมถึงผู้นำรัสเซียอีกจำนวนมาก อย่างไรก็ดี Cloudflare ระบุว่าหากเลิกให้บริการในรัสเซียไปทั้งหมดจะกลายเป็นผลเสียต่อเหตุการณ์มากกว่า เพราะชาวรัสเซียเองก็ต้องการข่าวสารจากโลกภายนอก โดยอัตราการขอ DNS โดเมนเว็บข่าวยุโรปนั้นสูงขึ้นมากหลังรัสเซียบุกยูเครน
Serhiy Storchaka และ Andrew Svetlov นักพัฒนาหลักของ Python ที่ร่วมโครงการมาตั้งแต่ปี 2012 ยังคงอยู่ในยูเครนต่อไปแม้อยู่ในเขตที่ใกล้การรบก็ตาม
Storchaka เล่าถึงเหตุการณ์เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาว่าบ้านของเขาห่างจากเมือง Konotop ที่ทหารรัสเซียยึดไว้ได้ไปเพียง 20 กิโลเมตร และแนวรถถังของรัสเซียก็ห่างจากบ้านของเขาเพียง 2 กิโลเมตรเท่านั้น ไม่มีข้อมูลว่าล่าสุดเขาและครอบครัวย้ายไปอยู่ที่ใด แต่ทวีตล่าสุดระบุว่า Łukasz Langa นักพัฒนา Python อีกคนได้ช่วยหลานสาวของเขาและเพื่อนให้ปลอดภัยแล้ว
บริษัทเกมที่อยู่ท่ามกลางความขัดแย้งระหว่างยูเครน-รัสเซียมากที่สุด อาจเป็น Wargaming บริษัทผู้พัฒนาเกมสงครามออนไลน์ซีรีส์ World of Tanks, World of Warships, World of Warplanes
Wargaming ก่อตั้งเมื่อปี 1998 ในประเทศเบลารุส แม้ย้ายสำนักงานใหญ่ไปยังประเทศไซปรัสในปี 2011 แต่เบลารุสยังถือเป็นฐานการพัฒนาเกมที่ใหญ่ที่สุดของบริษัท นอกจากนี้ Wargaming ยังขยายสตูดิโอไปยังประเทศต่างๆ โดยเฉพาะในยูเครนและรัสเซียด้วย (นอกจากนี้ยังมีสตูดิโอในฝรั่งเศส ออสเตรเลีย เยอรมนี เดนมาร์ก สหรัฐอเมริกา เป็นต้น)
Netflix ประกาศหยุดให้บริการสตรีมมิ่งทั้งหมดในรัสเซียแล้ว กระทบสมาชิกในรัสเซียประมาณ 1 ล้านคน
ธุรกิจของ Netflix ในรัสเซียเป็นการร่วมทุนกับบริษัทสื่อทีวี Nation Media Group ของรัสเซีย โดยเริ่มให้บริการเมื่อปี 2016
ก่อนหน้านี้ Netflix ประกาศหยุดถ่ายทำภาพยนตร์-โปรเจคต์ใหม่ๆ ในรัสเซีย และยกระดับมาตรการขึ้นเป็นการหยุดให้บริการทั้งหมด ตอนนี้ยังไม่มีข้อมูลว่าสมาชิกเหล่านี้จะได้รับเงินคืนหรือไม่
นอกจากนี้ Netflix ยังประกาศนำสารคดี Winter on Fire: Ukraine’s Fight for Freedom ในปี 2015 (เป็นเรื่องของเหตุการณ์ความขัดแย้งระหว่างยูเครน-รัสเซียช่วงปี 2014) มาเปิดให้ดูฟรีบน YouTube ด้วย
เมื่อต้นสัปดาห์ Elon Musk ได้ทวีตว่าเปิดบริการ Starlink อินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียมของ SpaceX ในพื้นที่ประเทศยูเครนแล้ว โดย Mykhailo Fedorov รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีกระทรวงดิจิทัลฯ ของยูเครนทวีตว่าได้รับจานดาวเทียม Starlink ล็อตใหญ่จาก Elon Musk แล้ว
EA ประกาศหยุดขายผลิตภัณฑ์ของบริษัทในประเทศรัสเซียและเบลารุสหลังจากเหตุการณ์รัสเซียใช้กำลังทหารเข้าบุกยูเครน โดย EA จะไม่อนุญาตให้ผู้ใช้ในรัสเซียใช้ Origin หรือแอป EA ในการซื้อเกมและคอนเทนต์ต่าง ๆ รวมถึงเงินเสมือนด้วย และ EA จะร่วมมือกับบริษัทอื่นเพื่อนำเกมออกจากช่องทางจำหน่ายดิจิทัล รวมถึงหยุดการขายคอนเทนต์ในเกมสำหรับสองประเทศ
ในแถลงการณ์ของ EA ระบุชัดว่าทางบริษัทจะยืนหยัดเคียงข้างประชาชนชาวยูเครน และขอร่วมส่งเสียงเพื่อเรียกร้องสันติภาพและให้หยุดปฏิบัติการรุกรานนี้
ก่อนหน้าที่จะเลิกขายเกมในรัสเซียและเบลารุส EA ก็ได้ถอดทีมชาติรัสเซียออกจากเกม FIFA 22, FIFA Mobile และ FIFA Online ตามแนวทางขององค์กรฟุตบอลระดับนานาชาติแล้ว
Apple ปรับปรุงระบบแผนที่ Apple Maps เล็กน้อย โดยตอนนี้เปลี่ยนไปแสดงพื้นที่ไครเมียเป็นส่วนหนึ่งของประเทศยูเครนสำหรับผู้ใช้งานนอกรัสเซีย
รัสเซียเข้าบุกยึดแหลมไครเมียของยูเครนตั้งแต่ปี 2014 ซึ่งตอนนั้น Apple ก็ปฏิเสธจะกำหนดไครเมียเป็นส่วนหนึ่งของประเทศใด แต่ในปี 2019 ก็ได้อัพเดตเพื่อระบุว่าไครเมียเป็นแผ่นดินของรัสเซียสำหรับผู้ที่ใช้งานแผนที่จากรัสเซีย ทำให้รัสเซียพอใจแต่ฝั่งยูเครนก็ตั้งคำถามในเรื่องนี้
ไมโครซอฟท์ประกาศหยุดขายสินค้าและบริการในรัสเซียเพิ่ม นับเป็นมาตรการชุดที่สองหลังจากเพิ่งประกาศถอดสื่อรัสเซียออกจากเว็บและผลค้นหา
ไมโครซอฟท์ไม่ได้บอกรายละเอียดของการหยุดให้บริการครั้งนี้ เช่นบริการคลาวด์ Azure ว่ายังใช้ต่อได้หรือไม่ โดยก่อนหน้านี้ Namecheap นั้นถึงกับหยุดให้บริการโฮสต์ทันทีเปิดให้ผู้ใช้เดิมย้ายข้อมูลได้เท่านั้น ประกาศของไมโครซอฟท์ระบุเพียงว่าจะหยุด "การขายใหม่" (all new sales) ดังนั้นอาจจะไม่ได้ตัดบริการผู้ใช้เดิมเหมือน Namecheap
Atlassian บริษัทจากออสเตรเลีย เจ้าเครื่องมือสายพัฒนาซอฟต์แวร์ชื่อดังหลายตัว เช่น Jira, Bitbucket, Trello, Confluence เป็นอีกรายที่ประกาศแนวทางธุรกิจต่อรัสเซีย
Atlassian บอกว่าไม่ได้มีพนักงานประจำในรัสเซียหรือยูเครน แต่มีพนักงานแบบสัญญาจ้างในยูเครน ซึ่งบริษัทได้คอยช่วยเหลือแล้ว ส่วนลูกค้าในยูเครนจะได้รับความช่วยเหลือให้ยังดำเนินธุรกิจต่อไปได้ด้วย
John Romero บิดาผู้สร้างเกม Doom ประกาศสร้างฉากใหม่ของเกม Doom II มาวางขายเพื่อนำเงินไปช่วยเหลือผู้ประสบภัยสงครามยูเครน
ก่อนหน้านี้ เขาเคยออกฉากใหม่ในโอกาส Doom ครบรอบ 25 ปีในชื่อว่า Sigil โดยเกมมีสถานะเป็น mod ที่ต้องใช้ Doom เวอร์ชันต้นฉบับในการเล่น
รอบนี้เขาสร้างฉากใหม่ให้เกม Doom II ชื่อว่า One Humanity ซึ่งถือเป็นครั้งแรกที่ Doom II มีฉากใหม่นับตั้งแต่วางขายในปี 1994 ผู้ซื้อจำเป็นต้องมีเกม Doom II ต้นฉบับด้วย ฉากใหม่นี้ราคา 5 ยูโร รายได้ทั้งหมดมอบให้ Red Cross และ UN Central Emergency Response Fund